“ตรุษจีน” ถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ของคนไทยเชื้อสายจีน เป็นเทศกาลแห่งการไหว้เจ้า ไหว้บรรพบุรุษที่ปฏิบัติกันเรื่อยมา ซึ่งพิธีกรรมสำคัญต้องจุดธูปและจุดประทัด คนส่วนใหญ่มักมองข้ามอันตรายจากควันธูปจากสารมลพิษที่ปล่อยออกมา ได้แก่ ฝุ่นละอองขนาดเล็ก ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ รวมถึงสารก่อมะเร็ง เมื่อสูดดมเข้าไปจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มเด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว นอกจากนี้ ขี้เถ้าที่เหลือจากการจุดธูปยังมีสารโลหะหนัก ได้แก่ โครเมียม นิกเกิล ตะกั่ว ซึ่งหากไม่มีการจัดการที่เหมาะสมจะทำให้สารโลหะหนักเหล่านี้ตกค้าง ปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม และเข้าสู่ห่วงโซ่อาหารของคนและสัตว์ได้ เพื่อความปลอดภัยในการใช้ธูปจึงต้องป้องกันตนเอง ดังนี้
-    หลีกเลี่ยงการจุดธูปในบริเวณที่อากาศไม่ถ่ายเทหรือถ่ายเทไม่สะดวก 
-    ควรใช้ธูปขนาดสั้นแทนธูปขนาดยาวเพื่อให้เกิดควันน้อยกว่า
-    ศาลเจ้าควรตั้งกระถางธูปไว้นอกอาคารหรือในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก และเมื่อเสร็จพิธีการ ควรดับหรือเก็บธูปให้เร็วขึ้น เพื่อลดฝุ่นละอองจากควันธูปที่ตกค้าง
-    เจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานในศาลเจ้า/ศาสนสถานที่ต้องสัมผัสควันธูปตลอดเวลา แนะนำให้สวมหน้ากากป้องกันฝุ่นและควัน ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสควันธูปเป็นเวลานานและต่อเนื่อง หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ หลังปฏิบัติงานควรล้างมือ ล้างหน้า ล้างตาให้บ่อยขึ้น และควรตรวจสุขภาพประจำปีอย่างต่อเนื่อง

นอกจากนั้น การจุดประทัดก็มีความเสี่ยงต่อสุขภาพเช่นกัน หากสัมผัสผิวหนังหรือสูดดมสารเคมีเข้าสู่ร่างกาย อาจทำให้เกิดการระคายเคืองผิวหนัง และระบบทางเดินหายใจ รวมถึงอาจไปทำลายตับ ม้าม และเกิดอัมพาตที่แขนหรือขาได้ และหากมีเสียงดังมากติดต่อกันเป็นเวลานานอาจทำให้การได้ยินสูญเสียไป ทั้งยังอาจทำให้ผิวหนังไหม้จากความร้อนของประทัด รวมถึงอาจเกิดไฟไหม้และระเบิด ทำให้เสียชีวิตได้ และเพื่อป้องกันอันตรายจากการจุดประทัด จึงควร
-    จุดประทัดให้ไกลจากบ้านเรือน แนวสายไฟ สถานีน้ำมัน ถังแก๊ส และวัตถุไวไฟ
-    ไม่ควรจุดประทัดครั้งละมาก ๆ
-    ห้ามเด็ก ๆ จุดประทัดเองโดยเด็ดขาด และหลีกเลี่ยงการอยู่ในบริเวณที่มีการจุดประทัด
-    ห้ามใช้เทียนในการจุดประทัด ควรใช้ที่จุดที่มีลักษณะเฉพาะและมีลักษณะยาว
-    ห้ามก้มหน้าเข้าไปใกล้ประทัด และห้ามโยนประทัดใส่กลุ่มคนเด็ดขาด

ดังนั้น เพื่อให้ตรุษจีนเป็นเทศกาลแห่งการเริ่มต้นวันขึ้นปีใหม่จีนที่ดีและปลอดภัย นอกจากการปฏิบัติตามธรรมเนียมประเพณีเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลต่อชีวิตแล้ว ก็ควรป้องกันตนเองให้ปลอดภัยจากการใช้ธูปและประทัด ด้วยการ “ลดธูป ลดประทัด ลดเสี่ยงในเทศกาลตรุษจีน”

อ้างอิง : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/080264/